Çağlar boyunca dünyanın her yerinde insanoğlu yaşamı, kendini, doğada gördüklerini anlamaya çalışmış. Her coğrafyanın, her kültürün zaman içinde damla damla biriktirdiği kendine özgü çabaları ile oluşan birçok bilgi ve disiplin var. Bu bilgilerin bazıları dönemsel, yani güncel deyimle bir trend olarak yükseliyor, sonra yok oluyor, bazıları ise çağlar boyunca yaşamayı, oluştuğu coğrafyayı aşıp dünyanın her yerinde anlamlı olmayı başarıyor. Ayurveda da bunlardan biri. Binlerce yıl önce Hindistan coğrafyasında oluşmaya başlamış, oralarda uygulanmış ve şu anda dünyanın dört bir yanında uygulanabiliyor.

Peki bu nasıl oluyor? Neden bazı bilgiler kendi üretildiği yerde bile güncelliğini kısa sürede yitirirken bazı bilgiler zaman, mekan tanımadan anlamlı kalabiliyor. Geçmiş yüzyıllarda sözlü gelenekten yazılı geleneğe hızlı geçmiş olan kültürler ve son yüzyılda iletişim teknolojisinin baş döndürücü hızının bu gelişmelere katkısı yadsınamaz muhakkak ama bunlar tek başına durumu açıklamaya yetmiyor.

Küçüklüğümden beri yaşamı büyük bir merakla algılıyorum. Merakım ve analitik düşünme kapasitem beni bilim ve mühendislik alanına yönlendirdi. İyi bir mühendislik eğitimi alıp ileri teknoloji üreten uluslararası mühendislik ekipleriyle yıllarca çalışma fırsatı yakaladım, buna müteşekkirim. Modern bilimin her şeyi sorgulamaya, bilinen bilgiler ile bilinmeyeni anlamlandırmaya, denemeye, karşılaştırarak öğrenmeye açık olması beni en çok cezbeden şeyler arasında oldu.

Belki de bilimsel yaklaşımın beni en çok etkileyen tarafı, temel gereklerinden biri olarak anlaşılmamış bir konu hakkında önce gözlem yapıp, sonra ortaya bir hipotez koyup, araştırarak, deney yaparak, karşılaştırarak onu ispat edip bir teoriye ulaşmak, ve ispat edemiyorsak veya deneylerimiz bize düşündüğümüzün tam tersini gösteriyorsa hipotezin yanlış olduğunu kabul edip yeni bir hipotez kurarak yola devam edebilmek. Bu sebeple modern bilimsel yaklaşım bazı konulardaki görüşlerini zamanla değiştirebilir. On sene önce doğru bildiğimiz bir şey, yeni bilgiler, yeni gözlemler, yeni deneylerle sınandıkça rafine olur ve gelişir, değişir. Doğru dediğimiz şeyler bazen yanlış olur. Tam da bu sebeple bilime mutlak doğruyu ispat etme yöntemi gibi sarılmayı sağlıklı bulmuyorum. Bana göre bilimin özü hep şüphe etmek ve aynı konuya yeniden bakmaya, yeniden değerlendirmeye açık olmak, önceki değerlendirmemizin, şu anki bilgiler ve gelişmiş deneyler sonrasında yanlış çıkmasından korkmamaktır. Çünkü biliriz ki önceki bilimsel doğru dediğimiz şey de sonuçta bir teoridir, sadece bir teori! Gerçeği anlaşılır kılma çabasında olan bir modeldir, yaşamın, hakikatin kendisi değildir. Modeller geliştikçe yaşamı daha iyi tarif edebilirler, daha anlaşılır kılabilirler ama yaşamın kendisi, mutlak gerçeklik olamazlar.

Yaşantıma mühendisliğin yanısıra eşlik eden pek çok başka disiplin oldu. Hepsine aynı merakla ve sorgulamayla bakarken yukarıda sorduğum soruya yanıt olabilecek şeyler fark ettim. Bunlardan biri, 2020 yılının Mart ayında (evet tam pandemi kapanmalarından hemen önce!) Ayurveda eğitimi almak için gittiğim Hindistan’daki Vaidyagrama Ayurveda Sağlık Köyü’nün kurucularından biri olan Dr.Ramkumar’dan öğrendiğim bir yaklaşım.

Dr Ramkumar, bizim eğitim grubunun tamamının Hintli olmayan insanlardan oluştuğunu görünce, Ayurveda bilgilerinin detayından ziyade felsefesini, ruhunu anlamanın önemi üzerinde durduğu bir konuşma yaptı bizlere ve doğrusu kafamdaki birçok soruya yanıt oldu.